Monday, 8 February 2010

Υπάρχει Ελπίδα - Octavio Paz (1914 -1998)

Ο Οκτάβιο Παζ γεννήθηκε το 1914 στην πόλη του Μεξικού και σπούδασε στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του. Δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο με ποιήματα στην Ισπανία, το 1937. Στη συνέχεια εκδόθηκαν πολλά ποιητικά έργα του, ανάμεσα στα οποία η περίφημη "Πέτρα του ήλιου" (1957). Υπήρξε αυθεντικός σοσιαλιστής και κριτικός του Σταλινισμού και της εκφύλισης του Μαρξισμού ως επαναστατική δύναμη στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Ακολούθησε καριέρα διπλωμάτη, μετά το 1945, και στο διάστημα 1962-1968 χρημάτισε πρεσβευτής του Μεξικού στις Ινδίες. Το 1968, ωστόσο, παραιτήθηκε του αξιώματός του διαμαρτυρόμενος για την αιματηρή καταστολή των φοιτητικών διαδηλώσεων στο Μεξικό κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ΄70 δίδαξε στο Κέιμπριτζ και για μια περίοδο στο Χάρβαρντ. Έγραψε, παράλληλα με την ποίηση, πολλά δοκίμια με αφορμή τα προσφιλή του θέματα, που ήταν η διασταύρωση των διαφόρων τάσεων στη σύγχρονη ποίηση, οι ανατολικές φιλοσοφίες και οι αρχαίοι πολιτισμοί της Αμερικής. Θεωρείται ένας απ' τους πιο σημαντικούς ποιητές και θεωρητικούς της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας. Το 1990 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ.
Παρακάτω αναγράφεται ενα μικρό μέρος απο την συνέντευξη του στον Θανάση Λάλα, ένα χρόνο περίπου πρίν το θάνατο του, το 1997. (Ολόκληρη είναι στη διεύθυνση:
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artid=98633&dt=26/04/1998)

-Ποιο είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα στην εποχή μας;
Από τι κινδυνεύουμε
περισσότερο;

«Από την έλλειψη της έννοιας "άνθρωπος". Ολα τα υπόλοιπα χωρίς τον καταλύτη "άνθρωπος" δεν έχουν καμία αξία, κανένα μέτρο, κανένα σκοπό. Ο σκοπός πιστεύω ότι στην εποχή μας χάθηκε. Δεν ξέρουμε πια και ούτε μας απασχολεί γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε. Εχουμε προγραμματιστεί απλώς να κάνουμε. Καταναλώνουμε χωρίς να ξέρουμε γιατί... Μας ενδιαφέρει, για παράδειγμα, να πάρουμε αυτοκίνητο, έστω και αν δεν έχουμε χρόνο να το οδηγήσουμε ή δεν υπάρχει χώρος να το παρκάρουμε. Εχουμε αυτοκίνητο αλλά δεν πάμε βόλτα. Και όμως το όνειρό μας έγινε να αποκτήσουμε το "μέσο" του ταξιδιού και όχι το ταξίδι. Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε; Εχουμε γεμάτα ψυγεία αλλά μας φτάνουν μόλις λίγες θερμίδες για να ζήσουμε. Και όμως λυπούμαστε αν δεν έχουμε ένα γεμάτο ψυγείο. Δεν διαβάζουμε, δεν βλέπουμε τηλεόραση, δεν πάμε κινηματογράφο για να δώσουμε απαντήσεις στα ερωτήματά μας τα μεταφυσικά, τα πνευματικά, τα καθημερινά αλλά για να περάσει ο χρόνος. Καταναλώνουμε τη ζωή μας κυνηγώντας να αποκτήσουμε τα μέσα, αλλά όταν τα αποκτήσουμε δεν έχουμε σκοπό. Τελικός σκοπός μας πια είναι η απόκτηση των μέσων! Ο μόνος σκοπός μας· και αυτό είναι επικίνδυνο, πολύ επικίνδυνο».

­ -Υπάρχει ελπίδα;

«Το είπα και στην αρχή. Η μόνη ελπίδα μας είναι να βγάλουμε την ψυχή μας από το "μπαούλο". Μόνο έτσι θα μπει φρένο στο τρεχαλητό του μυαλού μας. Το μυαλό είναι ένα σκυλί που αν δεν το δέσεις από την ψυχή ικανοποιεί τις επιθυμίες του όπως τα ζώα. Αρα οδηγεί τον άνθρωπο με ιλιγγιώδη ταχύτητα στον θαυμαστό κόσμο των ζώων. Με ρωτήσατε αν υπάρχει ελπίδα... Ναι, υπάρχει ελπίδα,αρκεί να πονέσουμε ξανά»!

­ -Σας ευχαριστώ.


No comments: