Tuesday 2 February 2010

O Aυτόχειρας - Suicide

Δε θα μείνει στη νύχτα ούτ’ ένα αστέρι.
Δε θα μείνει η νύχτα.
Θα πεθάνω και μαζί μου όλο
τ’ ανυπόφορο σύμπαν.
Θα σβήσω τις πυραμίδες, τα μετάλλια,
τις ηπείρους και τα πρόσωπα.
Θα σβήσω το θησαύρισμα του παρελθόντος.
Θα κάνω σκόνη την ιστορία,
σκόνη τη σκόνη.

Κοιτάζω τώρα το στερνό ηλιοβασίλεμα.
Ακούω το στερνό πουλί.
Κληροδοτώ το τίποτα σε κανέναν.


Won't stay a single star in the night.
Won't stay the night.
I will die and along with me
all the intolerable universe will die too.
I will wipe out the pyramids, the medals
the continents and the faces.
I will wipe out the treasuring of the past.
I will turn history into dust, dust into dust.
I'm gazing now on the last sunset.
I'm hearing now at the last bird.
I bequeath nothingness to noone.


Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899 -1986) είναι ο μεγαλύτερος συγγραφέας της Αργεντινής και ένας από τους κορυφαίους του 20ού αιώνα. Ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής, σφράγισε με το έργο του τη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής και οι συγγραφείς της, που γνώρισαν την παγκόσμια φήμη μεταπολεμικά, του οφείλουν ασφαλώς πολλά. Το κίνημα που ονομάστηκε «μαγικός ρεαλισμός» για να χαρακτηρίσει τη σύγχρονη πεζογραφία της έχει ασφαλώς τις ρίζες του στον Μπόρχες και στη νεωτερική γραφή του.
Ο συγγραφέας των Μυθοπλασιών, της Παγκόσμιας ιστορίας της ατιμίας και της Αναφοράς στον Μπρόντι έλαβε εξαιρετική μόρφωση από πολύ μικρός. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος, με πολλά λογοτεχνικά ενδιαφέροντα και φιλοδοξίες να γίνει συγγραφέας. Ο Μπόρχες έζησε μέσα στα βιβλία από παιδί, ήταν δίγλωσσος (ισπανικά και αγγλικά) και στα 12 χρόνια του μπορούσε να διαβάσει τον Σαίξπηρ στο πρωτότυπο. Γνώριζε ακόμη πολύ καλά γαλλικά και γερμανικά. Ταξίδεψε πολύ και έζησε για ένα διάστημα στην Ευρώπη (κυρίως στην Ισπανία και στην Ελβετία). Και ενώ στον Μεσοπόλεμο το έργο του ήταν γνωστό αποκλειστικά σχεδόν στον ισπανόφωνο κόσμο, μεταπολεμικά γνώρισε τη διεθνή αναγνώριση, όταν άρχισαν να δημοσιεύονται κατά ριπάς τα διηγήματά του στα αγγλικά, πρώτα σε λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες και στη συνέχεια σε αυτοτελή βιβλία. Το 1961 του απονεμήθηκε από κοινού με τον Σάμιουελ Μπέκετ το Διεθνές Βραβείο Εκδοτών Fromentor και έκτοτε τα έργα του γνωρίζουν απανωτές εκδόσεις σε όλον τον κόσμο.
Ο Μπόρχες, που χαρακτήριζε τον εαυτό του «αναρχικό ειρηνιστή», είχε συγκρουστεί ανοιχτά με το περονικό καθεστώς. Το 1937 οι φίλοι του τού βρήκαν δουλειά στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Μπουένος Αϊρες. Οταν όμως ο Περόν ήρθε στην εξουσία, το καθεστώς τον «προβίβασε» σε επιθεωρητή πουλερικών και φυσικά εκείνος υπέβαλε αμέσως την παραίτησή του. Το 1955 η αντιπερονική κυβέρνηση της Αργεντινής τον διόρισε διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Μπουένος Αϊρες. Από το 1956 ως το 1970 δίδασκε επίσης λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες, ενώ έδωσε πολλές διαλέξεις και σε άλλα πανεπιστήμια. Ο Περόν επανήλθε στην εξουσία το 1973 και ο Μπόρχες για μία ακόμη φορά αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Η φήμη του ωστόσο παγκοσμίως ήταν τέτοια που η παραίτηση αυτή δεν σήμαινε τίποτε, εκτός από το γεγονός ότι αποχωριζόταν τη Βαβέλ των βιβλίων μέσα στην οποία είχε περάσει πολλά από τα δημιουργικότερα χρόνια της ζωής του.
Ο συγγραφέας, όπως και ο πατέρας του, είχε από πολύ νέος προβλήματα με την όρασή του και από το 1955 και έπειτα ήταν τυφλός. Γι’ αυτόν τον λόγο πολλά κείμενά του από τότε τα συνέθετε προφορικά και τα υπαγόρευε είτε σε φίλους του είτε στη Μαρία Γκοδάμα, τη σύντροφο της ζωής του τα τελευταία χρόνια. Οταν το 1986 ήταν ξεκάθαρο ότι του έμενε ελάχιστος χρόνος ζωής (έπασχε από καρκίνο), αποφάσισε να πάει και να πεθάνει στην Ελβετία, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, προκειμένου οι τελευταίες στιγμές του να μη γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα ΜΜΕ της Αργεντινής. Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, μολονότι ήταν πολλές φορές υποψήφιος, δεν τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ.

Jorge Luis Borges


No comments: