Carl & Ann

 

Όταν πέθανε ο σύζυγός μου, επειδή ήταν διάσημος και γνωστός άθεος, πολλοί άνθρωποι με ρωτούσαν –και ακόμα και σήμερα μερικές φορές – αν ο Καρλ είχε αλλάξει λίγο πριν το τέλος και είχε τελικά πιστέψει στη ζωή μετά τον θάνατο. Επίσης συχνά με ρωτούσαν αν νομίζω ότι θα τον ξαναδώ. Ο Καρλ αντιμετώπισε το θάνατό του με θάρρος και επιμονή και ποτέ δεν αναζήτησε καταφύγιο σε αυταπάτες. Η τραγωδία ήταν ότι και οι δύο ξέραμε ότι δεν θα ξαναϊδωθούμε ποτέ.

Δεν ανυπομονώ να ξανασμίξω με τον Καρλ. Το σπουδαιότερο πράγμα είναι ότι ενώ ήμασταν μαζί σχεδόν 20 χρόνια, ζήσαμε με πραγματική εκτίμηση του πόσο σύντομη μα και πολύτιμη είναι η ζωή. Ποτέ δεν ευτελίσαμε το νόημα του θανάτου, προσποιούμενοι ότι ήταν κάτι περισσότερο από ένας οριστικός χωρισμός. Κάθε στιγμή που ήμασταν ζωντανοί και ήμασταν μαζί, ήταν ένα θαύμα, αλλά όχι με την έννοια του ανεξήγητου ή του υπερφυσικού.

Ξέραμε ότι είχαμε επωφεληθεί τυχαία. Μπορεί η καθαρή σύμπτωση να ήταν τόσο γενναιόδωρη και τόσο ευγενική που μπορέσαμε να βρεθούμε, όπως λέει τόσο όμορφα ο Καρλ στο "Cosmos", στην απεραντοσύνη του χώρου και του χρόνου, ότι μπορέσαμε να είμαστε μαζί για είκοσι ολόκληρα χρόνια. Αυτό είναι που με κάνει να συνεχίζω και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Ο τρόπος που μου φέρθηκε και ο τρόπος που του φέρθηκα, ο τρόπος που νοιαζόμασταν ο ένας για τον άλλον και την οικογένειά μας όσο ζούσε. Αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την ιδέα ότι θα τον ξαναδώ κάποια μέρα.

Δεν νομίζω ότι θα ξαναδώ ποτέ τον Καρλ. Αλλά τον είδα. Είδαμε ο ένας τον άλλον. "Βρεθήκαμε ο ένας με τον άλλον στο σύμπαν, και ήταν υπέροχα."

....................

“When my husband died, because he was so famous and known for not being a believer, many people would come up to me-it still sometimes happens-and ask me if Carl changed at the end and converted to a belief in an afterlife. They also frequently ask me if I think I will see him again. Carl faced his death with unflagging courage and never sought refuge in illusions. The tragedy was that we knew we would never see each other again. I don't ever expect to be reunited with Carl. But, the great thing is that when we were together, for nearly twenty years, we lived with a vivid appreciation of how brief and precious life is. We never trivialized the meaning of death by pretending it was anything other than a final parting. Every single moment that we were alive and we were together was miraculous-not miraculous in the sense of inexplicable or supernatural. We knew we were beneficiaries of chance. That pure chance could be so generous and so kind. That we could find each other, as Carl wrote so beautifully in Cosmos, you know, in the vastness of space and the immensity of time. That we could be together for twenty years. That is something which sustains me and it’s much more meaningful. The way he treated me and the way I treated him, the way we took care of each other and our family, while he lived. That is so much more important than the idea I will see him someday. I don't think I'll ever see Carl again. But I saw him. We saw each other. We found each other in the cosmos, and that was wonderful.”

Ann Druyan